خطر بزرگ برای سوریه در پسااسد | سوری‌ها همچنان اسیر تحریم‌های آمریکا | معافیت‌های موقت کافی نیستند

به گزارش اقتصادنیوز، یک سال پیش در چنین ماهی، مردم سوریه اتفاقی ناممکن را انجام دادند: پس از 14 سال جنگ‌، بشار اسد سقوط کرد و کشور سوریه وارد مرحله تازه‌ای شد.

جین شاهین، سناتور ارشد کمیته روابط خارجی سنا در فارن پالیسی نوشت: تا سال قبل بیش از ۹۰ درصد کشور سوریه به قعر فقر سقوط کرده بودند.

پنجره طلایی برای بازسازی

در ماه اوت، به دمشق سفر کردیم و از نزدیک، شاهد ویرانی‌های جنگ داخلی بودیم.

نویسنده این مقاله مدعی شده است:‌ پس از دیدار با رئیس‌جمهور موقت دولت، احمد الشرع و اعضای کابینه‌ او، و همچنین گفتگو با رهبران جوامع گوناگون مذهبی و قومی سوریه، شاهد اشتراکی شگفت‌انگیز بودیم؛ این‌که تمام مردم سوریه، این روزها را فرصتی برای بازسازی کشور خود می‌دانند و امیدوارند تا با تغییرات خود اوضاع را به شکلی بهتر دگرگون سازند.

مانع‌تراشی آمریکا

با‌ان‌حال، این دوره طلایی اکنون در معرض تهدید تحریم‌های آمریکا قرار دارد؛ تحریم‌هایی که قرار بود اسد را وادار به عقب‌نشینی از مواضع خود بکند. اما امروز در دوران پس از اسد، این تحریم‌ها مردم سوریه را آزار می‌دهد. این مردم رنج کشیده، اکنون خواهان بازسازی سوریه هستند و اگر ما آمریکایی‌ها تغییر رویه ندهیم، ممکن است که رنج و تلاش آن‌ها را به هدر بدهیم.

همسویی منافع با آمریکا

آنچه در ادامه رخ می‌دهد، نه فقط برای مردم سوریه، بلکه برای آمریکا نیز اهمیتی حیاتی دارد. سوریه پس از دهه‌ها، اکنون این ظرفیت را دارد که به عضوی شکوفا از جامعه بین‌المللی تبدیل شود. چنین تحولی به نفع روابط تجاری و امنیت ملی آمریکا، و متحدان آن در منطقه چون ترکیه، اردن، لبنان و عراق خواهد بود.

مسیر شکوفایی دشوار است

روی پا آوردن کشوری که سال‌ها به خاطر جنگ داخلی نابود و تا حد زیادی ویران شده است، آسان و کم هزینه نخواهد بود. گروه‌های تروریستی مانند داعش منتظر فرصتی برای بازگشت نخواهند ماند. همین آخر هفته گذشته، فرماندهی مرکزی آمریکا اعلام کرد که داعش سه نیروی آمریکایی را در سوریه کشته است؛ نشانه‌ای از اینکه این گروه همچنان تهدیدی مرگبار است. به همین دلیل، نیروهای امنیتی سوریه باید برای مقابله با تروریسم در این کشور آماده باشند.

سوری‌ها با زیرساخت‌های فروپاشیده، عدم امنیت غذایی، کمبود خدمات پزشکی قابل‌اعتماد، خطرات شدید ناشی از مین‌های زمینی و مهمات منفجرنشده دست‌و پنجه نرم می‌کنند و از همه مهم‌تر، با دشواری‌های اقتصادی به دلیل تحریم‌های باقی‌مانده آمریکا مواجه‌اند و برای ارتباط با جهان، تقلا می‌کند.

بر اساس برآورد سازمان ملل، سوریه با وجود سال‌های متمادی از جنگ داخلی، به بیش از ۲۰۰ میلیارد دلار برای بازسازی و بازگشت به وضعیت خود پیش از جنگ ، نیاز دارد.

سوریه به چشم‌اندازی روشن نیاز دارد

سوریه برای ترسیم مسیری تازه، به یک چشم‌انداز واقعی از آینده‌ای بهتر نیاز دارد. به همین دلیل است که هم دموکرات‌ها و هم جمهوری‌خواهان، از لغو «قانون سزار» که تحریم‌های فلج‌کننده‌ای را علیه دولت اسد اعمال می‌کرد، حمایت کردند. دولتمردان آمریکایی جدا از هر اختلاف نظری، در مورد حمایت از سوریه اشتراک نظر دارند و از تلاش‌های موازی دولت ترامپ نیز قدردانی می‌کنند.

معافیت‌های موقت کافی نیست

تحریم‌های فراگیری که علیه اسد اعمال شد، موجب انزوای گسترده سوریه شده است. این تحریم‌ها تلاش‌ها برای تثبیت اوضاع، بهبود شرایط و آغاز ساخت نهادهای نماینده‌محور را مختل می‌کند. دولت ترامپ تاکنون با اقداماتی برای لغو بخشی از تحریم‌ها تلاش کرده است، از جمله اعطای معافیت‌های موقت شش‌ماهه از قانون سزار. اما هیچ سرمایه‌گذار خصوصی و هیچ‌یک از شرکای منطقه‌ای ما نمی‌توانند بدون تضمین‌های بلندمدت‌تر از معافیت‌های شش‌ماهه، سرمایه‌گذاری جدی در این کشور را توجیه کنند، بنابراین لازم است تا کنگره قانون سزار را به کلی لغو کند.

لغو تحریم‌ها پیش‌شرط هرگونه انتظارات بین‌المللی است

لغو تحریم‌های فلج‌کننده این امکان را به سوری‌ها می‌دهد که به مجموعه‌ای از مطالبات سنگین و مشخص پاسخ دهند؛ از ایجاد ظرفیت برای شناسایی و نابودسازی سلاح‌های شیمیایی گرفته تا مقابله با تجارت غیرقانونی مواد مخدر، شکست کامل داعش و طراحی سازوکارهایی که از همه شهروندان سوری بدون تبعیض محافظت کند. بدون برخورداری از این ظرفیت‌ها، انگار از دولتی نوپا انتظار انجام مأموریت‌هایی را داریم که در واقعیت، ناممکن هستند.

دیپلماسی مؤثر به‌جای فشار کور

تجربه نماینده ویژه آمریکا در امور سوریه، تام باراک، نشان داده است که تعامل دیپلماتیک پایدار و هدفمند می‌تواند نتایج ملموس و قابل‌توجهی را به همراه داشته باشد.

آمریکا می‌تواند با استفاده از همان ابزارهایی که روزانه در تعامل با کشورهای غیرتحریمی در سراسر جهان به کار می‌گیرد، سوریه را به مسیر مثبت هدایت کند. این رویکرد می‌تواند شامل تقویت امنیت داخلی و استقرار پلیس غیرنظامی، کمک به بازادغام پناهجویان بازگشته و حمایت از شکل‌گیری و رشد جامعه مدنی نوپای سوریه باشد.

جلوگیری از بازتولید استبداد

در دومین سال از دوران سوریه جدید، یک خطر کلیدی باید مهار شود؛ شکل‌گیری الیگارشی تازه یا جایگزینی دیکتاتوری جدید به‌جای دیکتاتوری قدیمی.

آمریکا، به شکلی منحصربه‌فرد توان آن را دارد که با استفاده از اهرم‌های سیاسی و اقتصادی، سوریه را همسو با ارزش‌ها و چشم‌انداز خود نگه دارد. در این مسیر، سوریه باید در برابر وسوسه تکیه بر شرکایی چون چین و روسیه، که راه‌حل‌های سریع اما ناپایدار ارائه می‌کنند، مقاومت کند.

شراکت‌های پایدار، نه جایگزین‌های موقت

همکاری نزدیک با شرکای منطقه‌ای برای تأمین سرمایه و بازسازی اقتصادی سوریه حیاتی است. آمریکا و شرکت‌های آمریکایی باید به شریکی بلندمدت و قابل‌اعتماد سوریه در حوزه‌های تجاری، دیپلماتیک و امنیتی تبدیل شوند؛ شراکتی که بر ثبات، شفافیت و منافع متقابل استوار باشد.

لحظه تغییر سیاست‌ها فرا رسیده است

وقتی واقعیت‌های میدانی دگرگون می‌شوند، سیاست‌ها نیز باید تغییر کنند. اکنون پنجره‌ای تاریخی و محدود در برابر آمریکا قرار دارد تا با لغو قانون سزار، یکی از بی‌ثبات‌ترین و حساس‌ترین مناطق جهان را با ارزش‌ها و منافع خود، همسو کند. سوریه ظرفیت‌های عظیمی برای بازسازی و تحول دارد، اما تحقق این ظرفیت‌ها تنها با همکاری جمعی ممکن است، روندی که درنهایت هم به نفع سوریه و هم به نفع جامعه بین‌المللی است. این مردم پس از همه رنج‌هایی که متحمل شده‌اند، سزاوار چیزی کمتر از این نیستند.